W sprawie zwrotu za wycieczkę pisz na Berdyczów
Treść
Niestabilny rynek, wahania kursów walutowych i kilka spektakularnych upadÅ‚oÅ›ci biur podróży w ciÄ…gu ostatnich trzech lat spowodowaÅ‚y powszechnÄ… niechęć towarzystw ubezpieczeniowych do ubezpieczania tour-operatorów i wprowadzenie zaporowych cen na polisy. Stosowane zamiennie z polisami "gwarancje" w razie upadÅ‚oÅ›ci firmy nie gwarantujÄ… klientom peÅ‚nej rekompensaty strat. A przy tym dla mniejszych biur podróży sÄ… zbyt kosztowne. Może utwórzmy fundusz gwarancyjny? - proponuje Polska Izba Turystyki.
Biura podróży skarżą siÄ™ na wprowadzone w tym roku przez towarzystwa ubezpieczeniowe horrendalne podwyżki skÅ‚adki ubezpieczeniowej od prowadzonej dziaÅ‚alnoÅ›ci.
- Ubezpieczyciel podniósÅ‚ nam stawkÄ™ prawie dziesiÄ™ciokrotnie. WyliczyÅ‚ rocznÄ… skÅ‚adkÄ™ na ponad 80 tys. zÅ‚, a dotÄ…d pÅ‚aciliÅ›my ok. 9 tys.! - mówi wÅ‚aÅ›cicielka jednego z warszawskich biur podróży, od kilkunastu lat na rynku. - Nie możemy dogadać siÄ™ z towarzystwem ubezpieczeniowym z powodu drastycznej podwyżki na ubezpieczenie. Poszukujemy innego ubezpieczyciela - mówi szefowa kolejnego biura. Brak zabezpieczenia finansowego w postaci gwarancji lub polisy ubezpieczeniowej na rzecz klientów powoduje wykreÅ›lenie firmy z rejestru organizatorów turystyki, a w nastÄ™pnej kolejnoÅ›ci - konieczność zawieszenia lub zaprzestania dziaÅ‚alnoÅ›ci. Rejestr prowadzÄ… wÅ‚aÅ›ciwi miejscowo marszaÅ‚kowie województwa oraz zbiorczo - Ministerstwo Sportu i Turystyki (www.turystyka.gov.pl). Osobno publikowana jest lista firm, które straciÅ‚y licencjÄ™, czyli zostaÅ‚y wykreÅ›lone z rejestru. KÅ‚opot w tym, że znalezienie na rynku taÅ„szych ofert ubezpieczenia jest w tym roku w zasadzie niemożliwe.
- Towarzystwa ubezpieczeniowe oferujÄ… nam sumy gwarancyjne, ale nikt nie chce zaoferować, tak jak do tej pory, polisy ubezpieczeniowej - tÅ‚umaczy ksiÄ™gowa jednego z biur. Towarzystwo UbezpieczeÅ„ Wzajemnych odmówiÅ‚o ubezpieczenia, AXA nawet nie odpowiedziaÅ‚a. Dlaczego część firm nie decyduje siÄ™ na gwarancje?
- Zakup rocznej gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej wiąże siÄ™ z wysokÄ… skÅ‚adkÄ… rzÄ™du 10 proc. sumy gwarancyjnej oraz zÅ‚ożeniem bardzo wysokiej (rzÄ™du 100 tys. zÅ‚) kaucji zwrotnej tytuÅ‚em zabezpieczenia - wyjaÅ›nia szefowa niewielkiego biura podróży. - Nie możemy sobie pozwolić na zamrożenie takich pieniÄ™dzy - dodaje.
Gwarancja może nie wystarczyć
Gwarancja może siÄ™ okazać mniej korzystnÄ… formÄ… zabezpieczenia także dla klientów. - W przypadku zabezpieczenia w formie umowy ubezpieczenia na rzecz klientów w razie upadÅ‚oÅ›ci biura podróży klient ma zapewnione pokrycie w peÅ‚ni kosztów powrotu do kraju oraz zwrot caÅ‚oÅ›ci poniesionych wpÅ‚at - wyjaÅ›nia resort sportu i turystyki.
- Natomiast przy zabezpieczeniu w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, które opiewajÄ… na okreÅ›lonÄ… kwotÄ™, klient może nie otrzymać caÅ‚oÅ›ci wniesionych wpÅ‚at, o ile suma zgÅ‚oszonych roszczeÅ„ okaże siÄ™ wyższa niż kwota gwarancji.
Tymczasem obowiÄ…zujÄ…ca w Unii Europejskiej dyrektywa EWG z 1990 r. wymaga, aby klienci biur podróży mieli rekompensowanÄ… caÅ‚ość poniesionej szkody, tj. sfinansowany powrót do kraju i zwrócone pieniÄ…dze za niewykonane przez biuro Å›wiadczenia. JeÅ›li wiÄ™c Polska nie ureguluje rynku usÅ‚ug turystycznych w sposób w peÅ‚ni bezpieczny dla klienta, podatnicy bÄ™dÄ… musieli z wÅ‚asnej kieszeni pokrywać straty spowodowane przez nieuczciwe biura podróży.
W ciÄ…gu ostatnich 10 lat 33 razy trzeba byÅ‚o uruchomić Å›rodki zabezpieczajÄ…ce, aby sfinansować powrót turystów do kraju i zwrócić pieniÄ…dze za wycieczki, które siÄ™ ostatecznie nie odbyÅ‚y. Blisko poÅ‚owa przypadków niewypÅ‚acalnoÅ›ci tour-operatorów miaÅ‚a miejsce w latach 2002-2003, gdy nastÄ™powaÅ‚o spowolnienie gospodarki i rosÅ‚o bezrobocie. W 2008 r. ani razu nie pojawiÅ‚a siÄ™ konieczność siÄ™gniÄ™cia po zabezpieczenie. W ubiegÅ‚ym roku zdarzyÅ‚o siÄ™ to dwa razy. OgóÅ‚em niewypÅ‚acalność dotknęła w ostatniej dekadzie blisko 1 proc. spoÅ›ród ok. 3 tys. organizatorów turystyki figurujÄ…cych w centralnym rejestrze. JeÅ›li jednak już dochodzi do niewypÅ‚acalnoÅ›ci tour-operatora, liczba poszkodowanych może iść w tysiÄ…ce, a straty - w miliony. Dość przypomnieć, że Biuro Podróży Kopernik, gdy ogÅ‚osiÅ‚o upadÅ‚ość w lipcu ubiegÅ‚ego roku, pozostawiÅ‚o tysiÄ…c osób na plażach w Tunezji i Egipcie bez Å›rodków do życia i opÅ‚aconego dachu nad gÅ‚owÄ…, a od kolejnych 3 tysiÄ™cy zdążyÅ‚o pobrać opÅ‚aty za przyszÅ‚e podróże. GÅ‚oÅ›ne bankructwo Open Travel w 2006 r. (firma byÅ‚a od 16 lat na rynku) spowodowaÅ‚o, że ubezpieczyciel musiaÅ‚ sfinansować przedwczesny powrót m.in. 320 turystów z odlegÅ‚ej Dominikany, a Å‚Ä…czne roszczenia siÄ™gnęły 8 mln zÅ‚otych.
Zrzutka na własny fundusz?
- Mamy sygnaÅ‚y od biur o rosnÄ…cych stawkach za ubezpieczenie - przyznaje wiceprezes Polskiej Izby Turystyki Józef Ratajski. WpÅ‚yw na to ma niestabilna sytuacja na rynku, ryzyko kursowe, a w szczególnoÅ›ci spektakularna upadÅ‚ość Biura Podróży Kopernik.
- Dlatego niektóre firmy ubezpieczeniowe, np. PZU, Warta, wprowadziÅ‚y stawki zaporowe. Po prostu nie sÄ… zainteresowane tym rynkiem, chcÄ… siÄ™ z niego stopniowo wycofać. MajÄ… peÅ‚ne prawo - uważa Ratajski. Miejsce najwiÄ™kszych ubezpieczycieli na rynku turystyki zajmujÄ… stopniowo firmy specjalizujÄ…ce siÄ™ w zabezpieczaniu finansowym biur podróży, m.in. Signal IUNA, TU Europa, ekspansywna AXA. OferujÄ… zazwyczaj gwarancje ubezpieczeniowe, biorÄ…c odpowiedzialność do sumy gwarantowanej za bezpieczny powrót klientów w razie niewypÅ‚acalnoÅ›ci biura. Ci, którzy w ogóle nie wyjechali, o zwrot przedpÅ‚at na wycieczki mogÄ… pisać na Berdyczów.
- Stawki ubezpieczenia bÄ™dÄ… nadal rosÅ‚y, jeÅ›li nie wprowadzimy na wzór Niemiec, Holandii, Danii specjalnego funduszu gwarancyjnego, który przejmie część ryzyka dziaÅ‚alnoÅ›ci sektora turystyki - ocenia Ratajczak. Polska Izba Turystyki chce, aby na fundusz skÅ‚adali siÄ™ wszyscy tour-operatorzy, co oczywiÅ›cie spowodowaÅ‚oby niewielki wzrost opÅ‚at pobieranych od klientów.
- Fundusz miaÅ‚by tÄ™ zaletÄ™, że pieniÄ…dze ze skÅ‚adek zostawaÅ‚yby do dyspozycji sektora turystycznego, zamiast trafiać na konta ubezpieczycieli - uważa wiceprezes PIT. Przyznaje jednak, że propozycja budzi opór w sferach rzÄ…dowych, który wynika m.in. z obawy przed możliwoÅ›ciÄ… nadużyć przy gospodarowaniu zgromadzonym kapitaÅ‚em.
Podniesienie stawek przez ubezpieczycieli Å›wiadczy o przewidywanym znacznym ryzyku i powinno być dla klientów biur podróży sygnaÅ‚em, aby dokÅ‚adnie sprawdzać, czy organizator wycieczki figuruje w rejestrze, jakie posiada zabezpieczenie i jakiej jest ono wysokoÅ›ci. ZwÅ‚aszcza gdy organizator kusi wyjÄ…tkowo niskÄ… cenÄ… albo z dużym wyprzedzeniem pobiera przedpÅ‚aty.
- Na razie nie odnotowaliÅ›my wiÄ™kszych ruchów w rejestrze - mówi urzÄ™dniczka wydziaÅ‚u turystyki w jednym z urzÄ™dów marszaÅ‚kowskich.
- WykreÅ›lenie z rejestru i cofniÄ™cie licencji nastÄ™puje automatycznie, jeÅ›li tour-operator nie dostarczy w terminie dowodu na posiadane zabezpieczenie finansowe, tj. gwarancji (bankowej lub ubezpieczeniowej) albo ubezpieczenia na rzecz klientów - wyjaÅ›nia.
Zazwyczaj firmy nie dopuszczajÄ… do wydania przez marszaÅ‚ka decyzji o wykreÅ›leniu, zawczasu wnoszÄ…c o zawieszenie dziaÅ‚alnoÅ›ci lub wykreÅ›lenie na wniosek. Niektórzy decydujÄ… siÄ™ na dziaÅ‚anie w szarej strefie, tj. bez licencji i zabezpieczenia finansowego.
- W takim wypadku marszaÅ‚ek wszczyna postÄ™powanie w sprawie zakazu dziaÅ‚alnoÅ›ci firmy wykreÅ›lonej z rejestru. Po wydaniu zakazu dana firma przez trzy lata nie może siÄ™ ponownie zarejestrować - wyjaÅ›nia urzÄ™dniczka, dodajÄ…c, że takich przypadków jest niewiele, dwa, trzy rocznie.
Małgorzata Goss
Nasz Dziennik 2010-01-18 nr 14
Autor: jc