Prof. E. Łon: Warto być patriotą gospodarczym
Treść
Niegdyś postawa patriotyczna w sferze gospodarczej skłaniała Władysława Grabskiego do utworzenia złotego – jednej waluty dla całej Polski po okresie zaborów. Dziś postawa patriotyczna oznacza np. w tym kontekście obronę prawa Polski do prowadzenia własnej polityki pieniężnej. Niemniej jednak i wówczas i obecnie uważa się, że własna waluta jest wielkim dobrem materialnym, które pełni istotną rolę w funkcjonowaniu naszej gospodarki – podkreślił prof. UEP dr hab. Eryk Łon.
Patriotyzm gospodarczy w realiach XXI wieku
Patriotyzm gospodarczy zakłada, że poszczególni ludzie czujący związek ze swoją ojczyzną powinni starać się kierować w swoich działaniach motywacją patriotyczną, czyli wspieraniem tego co polskie także w sferze gospodarczej. W realiach XXI wieku oznacza to podejmowanie różnych działań mających na celu promowanie polskiej waluty narodowej, wspieranie towarów produkowanych przez polskich producentów oraz usług świadczonych przez polskich usługodawców a także ogólnie wspieranie polskiej własności. Chodzi o to aby podejmować wszelkiego typu działania mające na celu odzyskiwanie, utrwalanie i poszerzanie polskiego stanu własności w naszej gospodarce.
Patriotyzm gospodarczy „wczoraj i dziś”
Warto pamiętać, że obok podobieństw występują także różnice rozumienia patriotyzmu gospodarczego między obecną sytuacją a np. okresem zaborów. Przede wszystkim w odróżnieniu od tamtego okresu obecnie ogromną rolę odgrywa Internet a poza tym znaczenie mają wielkie międzynarodowe korporacje.
Generalnie jednak istota patriotyzmu gospodarczego nie zmienia się. Natomiast sposoby przejawiania się postaw patriotycznych mogą ulegać pewnej modyfikacji. Niegdyś postawa patriotyczna w sferze gospodarczej skłaniała Władysława Grabskiego do utworzenia złotego – jednej waluty dla całej Polski po okresie zaborów. Dziś postawa patriotyczna oznacza np. w tym kontekście obronę prawa Polski do prowadzenia własnej polityki pieniężnej. Niemniej jednak i wówczas i obecnie uważa się, że własna waluta jest wielkim dobrem materialnym, które pełni istotną rolę w funkcjonowaniu naszej gospodarki a poza tym jest ona po prostu jednym z symboli jedności naszego narodu takich jak: język, flaga czy hymn.
Każdy konsument może być patriotą gospodarczym
W sferze gospodarczej powinno to przejawiać się w zrozumieniu tego, iż będąc konsumentem ma się wielkie możliwości funkcjonowania, gdyż praktycznie codziennie lub prawie codziennie konsument podejmuje decyzję o nabyciu różnych dóbr i usług. Co ciekawe prof. Stanisław Głąbiński – ekonomista związany z narodową szkołą w ekonomii wyraźnie wskazywał, że politykę gospodarczą prowadzi nie tylko rząd i samorząd, lecz także naród.
Każdy konsument podejmując decyzje może wspierać rozwój polskiej własności starając się jeśli jest to możliwe wspierać te produkty i usługi, które są oferowane przez polskie podmioty gospodarcze. Do tego jednak aby mógł on tak czynić musi mieć wiedzę o tym, które podmioty gospodarcze są polskie a które zagraniczne. Warto zauważyć, że od pewnego czasu Komisja Nadzoru Finansowego na swojej stronie internetowej znów zaczęła dokładnie określać, które banki działające w Polsce można nazwać polskimi, a które zagranicznymi. Warto aby tego typu klasyfikacja była prowadzona w odniesieniu także do innych branż i aby tego typu informacja była prezentowana na stronach internetowych różnych instytucji publicznych. Najlepiej chyba na stronie Głównego Urzędu Statystycznego. Ponadto pojawiła się aplikacja „Pola”, która ułatwia określenie tego, które towary w sklepach można nazwać towarami polskimi w tym sensie, że produkowanymi np. przez polskich producentów i spełniających inne podobne kryteria pokazujące związek danego towaru z Polską.
Warto upowszechniać wiedzę o strukturze własnościowej podmiotów gospodarczych wśród konsumentów
W ostatnich latach doszło do pogłębienia postawy patriotyzmu gospodarczego w sferze konsumenckiej. Mamy do czynienia z coraz silniejszym patriotyzmem konsumenckim, który przejawia się w tym, iż konsumenci sami przyznają, że pochodzenie produktu ma obok ceny i jakości dla nich coraz większe znaczenie. O tych zmianach postaw konsumentów informują badania socjologiczne prowadzone np. przez Centrum Badania Opinii Społecznej. Oczywiście potrzebne są dalsze działania mające na celu utrwalenie i poszerzenie wiedzy konsumentów o tym, które towary i usługi można nazwać polskimi. Istotną rolę obok działań instytucji publicznych mogą odgrywać i już odgrywają w tym kontekście prowadzone oddolnie przez Polaków strony internetowe poświęcone idei patriotyzmu gospodarczego. Publikowane tam teksty, w tym także w mediach społecznościowych mogą ułatwić konsumentom zapoznanie się z wiedzą na temat struktury własnościowej podmiotów gospodarczych oferujących poszczególne towary i usługi. Oczywiście ważne jest ciągłe uaktualnianie wiedzy w tym zakresie po to, żeby wiedza konsumentów na temat pochodzenia produktów była jak najbardziej znacząca.
Patriotyzm gospodarczy oddolny i odgórny
Patriotyzm oddolny oznacza wedle mojego sposobu myślenia taką postawę, którą wyrażać może każdy z nas, każdy konsument. Dokonując decyzji konsumenckiej może on kierować się motywacją patriotyczną przejawiając przez to właśnie patriotyzm oddolny.
Z kolei patriotyzm odgórny to postawa, jaką powinny kierować się osoby pełniące ważne funkcje publiczne. Troszcząc się o rozwój gospodarzy kraju mogą właśnie przejawiać tak rozumiany patriotyzm odgórny. Szczególnie ważne jest to aby w ramach patriotyzmu odgórnego przedstawiciele władzy publicznej podejmowali różne działania mające na celu zwiększanie udziału polskiej własności w różnych branżach. W ostatnich latach dokonana została repolonizacja banku Pekao S.A. a poza tym już ponad połowa aktywów sektora bankowego znajduje się pod kontrolą kapitału polskiego. Czeka nas jednak wiele do zrobienia jeśli chodzi o repolonizację przemysłu i handlu czy mediów. Potrzebne są tutaj działania długotrwałe i wieloaspektowe.
Myślę, że wspomniany przykład aplikacji „Pola” to właśnie przejaw pozytywnego działania w sferze idei patriotyzmu gospodarczego. Osoby, które przyczyniły się do stworzenia tej aplikacji dokonały wielkiego dzieła. Tym samym na tym przykładzie zostało pokazane jak można wykorzystywać wiedzę naukową w praktyce życia gospodarczego aby wspierać rozwój polskiej gospodarki. Ponadto np. działania Komisji Nadzoru Finansowego, o których wspomniałem a które oznaczają poszerzanie wiedzy konsumentów o tym, które banki są polskie należy także uznać za wartościowy krok w dobrym kierunku. Również wspomniane wcześniej strony internetowe promują istotną wiedzę, która przydaje się polskim konsumentom i dzięki temu postawy patriotyczne mogą się zwiększać. Istotną rolę w kształtowaniu postaw patriotycznych także w sferze gospodarczej mogą odegrać szkoły zarówno podstawowe, jak również średnie oraz wyższe. Ważne aby tematyka patriotyzmu konsumenckiego pojawiała się już w szkołach podstawowych.
Warto uczyć się patriotyzmu gospodarczego od innych narodów
Warto obserwować rzeczywistość w innych krajach i poszerzać wiedzę o świecie po to aby móc stworzyć własne rozwiązania jeszcze lepsze i dzięki temu wygrać rywalizację międzynarodową. Można uczyć się od przedstawicieli różnych krajów także tych, które wydają się nam dalekie nie tylko geograficznie, ale i kulturowo. Przykładowo kraje azjatyckie wykorzystują instytucje rynku kapitałowego do tworzenia własnych państwowych funduszy majątkowych. A warto korzystać z tych przykładów i tworzyć własne instytucje w naszym kraju. Jest to bowiem świetna metoda wsparcia polskiej własności. Z tego powodu pozytywnie oceniam fakt utworzenia Polskiego Funduszu Rozwoju, który przez swoje działania może właśnie przyczyniać się do rozwoju polskiej gospodarki. Myślę więc, że wiedza o świecie a zwłaszcza o metodach funkcjonowania współczesnych korporacji jest bardzo potrzebna. Wielkie korporacje działające w skali międzynarodowej odgrywają we współczesnej gospodarce tak istotną rolę, że były prezes amerykańskiego banku centralnego Alan Greenspan nazwał je wręcz instytucjami quasi państwowymi.
Idea patriotyzmu gospodarczego jest ideą bardzo silną i trwałą
Więź narodowa jest więzią silną m. in. z uwagi na wspólny język, jakim posługują się członkowie narodu, na świadomość wspólnej historii, na przywiązanie do określonej tradycji. Z tego też powodu idea patriotyzmu gospodarczego jest ideą trwałą. Gdyby miała ona zniknąć musiałoby się to odbyć kosztem likwidacji poszczególnych narodowości. Byłoby to uderzeniem w jedno z podstawowych praw osoby ludzkiej jakim jest prawo do poczucia narodowego. Nawet badania prowadzone w ramach tzw. Eurobarometru przez organy unijne pokazują, że zdecydowana większość mieszkańców poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej odczuwa przede wszystkim więź ze swoim krajem a dopiero później z Europą. Bardzo mało jest tych, którzy uważają się przede wszystkim za Europejczyków a dopiero później za przedstawicieli swojego kraju. W tym kontekście warto przypomnieć wypowiedz Romualda Traugutta, który w XIX wieku powiedział, że idea narodowości jest tak silna, że nic jej nie pokona.
Warto uczyć postaw patriotycznych młode pokolenia Polaków
Z reguły młody człowiek nabywa pewne nawyki i nadal przejawia je w wieku średnim i starszym. Nabywa on też określoną mentalność i utrzymuje ją w wieku dojrzałym. Dlatego tak ważne znaczenie ma proces wychowywania młodego pokolenia.
Myślę, że tematyka patriotyzmu gospodarczego może być podejmowana w szkołach na różnych przedmiotach. Na zajęciach z języka polskiego uczeń kształtuje w sobie przywiązanie do własnego języka a własny język jest ogromnie istotną cechą świadcząca o przynależności narodowej. Dzięki poznaniu wiedzy o polskiej literaturze młody człowiek kształtuje w sobie przywiązanie do ojczyzny, nabywa świadomość narodową. Z kolei na zajęciach z historii uczniowie mogą zdobywać wiedzę o np. idei pracy organicznej, która w XIX wieku realizowała idee patriotyzmu gospodarczego wspierając rozwój polskiej własności w różnych sferach naszej gospodarki. Istotne znaczenie mogą mieć także przedmioty uczące podstaw przedsiębiorczości a co się z tym wiąże zasad prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Uważam, że prowadzenie własnej działalności gospodarczej jest jednym z najbardziej ważnych przejawów postaw patriotycznych i dlatego należy w sposób szczególny przykładać dużą wagę do nauczania podstaw przedsiębiorczości już w szkołach podstawowych.
Rola Internetu w promocji postaw patriotycznych
Rola Internetu ma coraz większe znaczenie. Zauważam, iż szczególną rolę mogą odgrywać w tym zakresie media społecznościowe. Za ich pośrednictwem można promować wiedzę o funkcjonowaniu stron promujących idee patriotyzmu gospodarczego. Każdy wartościowy wpis promujący zasady patriotyzmu gospodarczego jest bardzo ważny. Dzięki temu przekonaniu każdy z nas mających dostęp do Internetu może krzewić idee patriotyzmu gospodarczego w takich warunkach, jakich działa wykonując taki zawód, jaki przyszło mu wykonywać i dzięki temu dysponując specjalistyczną wiedzą z określonego obszaru dotyczącego np. funkcjonowania konkretnej branży.
Patriotyzm gospodarczy to idea łącząca i jednocząca Polaków
Budując jedność narodu trzeba czynić wszystko co możliwe aby każdy z nas mógł czuć się potrzebny jako reprezentant polskiej wspólnoty. W tym kontekście idea patriotyzmu gospodarczego jest tak ważna dlatego, że każdy z nas będąc choćby konsumentem może przejawiać postawy patriotyczne w sferze gospodarczej. Oczywiście postawy patriotyczne mogą być zwalczane przez tych, którzy reprezentują interesy zagranicznej konkurencji. Mogą oni szerzyć ideologię kosmopolityzmu.
Dlatego tak ważne jest aby w Polsce w polityce w tym zwłaszcza, ci którzy pełnią ważne funkcje publiczne w swych wypowiedziach i działaniach byli reprezentantami postaw patriotycznych także w sferze gospodarczej. Ogromną rolę do odegrania mają dziennikarze.
Warto mieć świadomość, iż we współczesnych nam czasach toczy się wojna ekonomiczna. Tak naprawdę to toczy się ona już od bardzo dawna dlatego, że jest to rodzaj wojny, który nie ma charakteru militarnego, lecz związany jest z np. przejmowaniem udziałów w przedsiębiorstwach. Z tego powodu tak istotne znaczenie ma uświadomienie sobie, że kapitał ma narodowość i że warto zwiększać udział polskiej własności w naszej gospodarce. Świadomość tego, iż trwa wojna ekonomiczna powinna być prezentowana już w szkołach podstawowych podczas lekcji historii, kiedy to warto wskazywać na to, iż wojna ekonomiczna jest jednym ze sposobów prowadzenia wojny. Obecnie jest to sposób bardziej popularny niż wojna militarna. Należy poznawać metody stosowne w tego typu wojnie ekonomicznej będącej formą konkurencji międzynarodowej aby móc zwyciężyć. Co ciekawe we Francji od wielu lat istnieje już nawet specjalna szkoła wojny ekonomicznej. A treści programowe wykładane w tej szkole oparte są na założeniu, że nie tylko: „kapitał ma narodowość”, lecz także, że „narodowość ma przedsiębiorstwo”.
Prof. UEP dr hab. Eryk Łon
Źródło: radiomaryja.pl, 22
Autor: mj