Podręczniki do kontroli

Czy doszło do zmowy cenowej między producentami podręczników szkolnych? Bada to Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

UOKiK zastrzega, że postępowanie prowadzone jest w sprawie, a nie przeciwko konkretnym wydawcom. I dotyczy segmentu podręczników dla klas I-III szkoły podstawowej. To drugi etap działań UOKiK rozpoczętych 14 lipca, gdy kontrolerzy rozpoczęli badanie rynku podręczników, a jego głównym elementem były praktyki cenowe wydawnictw sprzedających podręczniki dla najmłodszych uczniów.

Miało to m.in. związek z wprowadzeniem na rynek rządowego bezpłatnego podręcznika dla klasy pierwszej i po wstępnej ocenie urząd uznał, że są podstawy do wszczęcia formalnego postępowania. Jeśli UOKiK znajdzie dowody na to, że na rynku książek szkolnych doszło do naruszenia zasad konkurencji, czyli innymi słowy do zmowy cenowej, wtedy zostanie wszczęte postępowanie antymonopolowe wobec konkretnych wydawców, które może się zakończyć dotkliwymi karami finansowymi. Urząd zastrzega, że zgodnie z przepisami każdy przedsiębiorca ma prawo swobodnie kształtować ceny swoich produktów, jednak zabronione są zarówno zmowy cenowe, jak i narzucanie cen nadmiernie wygórowanych.

Bernadeta Kasztelan-Świetlik, wiceprezes UOKiK, zaznacza, że postępowanie dotyczy specyficznego rynku. – Podręczniki są bardzo wyjątkowym towarem i wyjątkowy jest sposób ich dystrybucji. Wyboru dokonuje nie rodzic, który płaci za książkę, ale nauczyciel – powiedziała wiceprezes Kasztelan-Świetlik. Rodzice nie mogą też zastąpić wskazanych książek innymi podręcznikami, a co roku pojawiają się oskarżenia wobec wydawców, że prowadzą różne działania marketingowe, często nielegalne, aby jak najwięcej nauczycieli wybrało ich książki i pomoce naukowe.

Przypomnijmy, że według danych samych wydawców, rynek książek w Polsce ma wartość około 3 mld zł (licząc w cenach zbytu firm wydawniczych). Segment podręczników jest tu bardzo znaczący, bo ma wartość – w zależności od różnych danych – od 900 mln zł do 1,3 mld złotych. Przy czym same obroty na rynku podręczników dla klas I-III były szacowane nawet na około 200 mln zł – za dwa lata ta część sektora książek szkolnych przejdzie całkowicie pod kontrolę państwa.