Opozycjonista, socjalista, wolnomularz
Treść
Dzisiaj mija 85. rocznica urodzin Jana Józefa Lipskiego, działacza opozycji demokratycznej, żołnierza Armii Krajowej, polityka i publicysty. Zmarły w 1991 r. Lipski był jednym z najbardziej znanych uczestników życia politycznego.
Urodził się w 1926 r. w Warszawie w rodzinie inteligenckiej, wychowany został w duchu patriotycznym. Podczas okupacji niemieckiej Lipski wstąpił do Szarych Szeregów, brał udział w akcjach dywersyjnych. W tym czasie jego rodzina ukrywała Żydów. Po latach oceniał, że Polacy za mało się angażowali w takie działania i "zawinili" w ten sposób obojętnością.
Jako starszy strzelec ps. "Grabie" walczył w Powstaniu Warszawskim na rodzinnym Mokotowie. Został ranny w rękę i złapany przez hitlerowców, ale udało mu się zbiec z transportu. Za swoje czyny otrzymał Krzyż Walecznych i Krzyż AK.
Po wojnie ukończył polonistykę. Pracował w instytucjach wydawniczych i jako dziennikarz. Szybko zaangażował się w działalność opozycyjną, działając w wolnomyślicielskim Klubie Krzywego Koła. Korespondował z szefem paryskiej "Kultury" Jerzym Giedroyciem.
Od 1961 r. Lipski był członkiem wolnomularskiej loży Kopernik, pełniąc później przez wiele lat funkcję jej przewodniczącego. Uczestniczył w wielu protestach, sygnując tzw. List 34 do premiera Józefa Cyrankiewicza przeciwko zaostrzaniu cenzury, pismo w obronie studentów (Adama Michnika, Henryka Szlajfera) usuniętych z Uniwersytetu Warszawskiego (1968 r.), czy List 59 - przeciw wpisaniu do konstytucji PRL przyjaźni z ZSRS i kierowniczej roli PZPR.
Był jednym z założycieli w 1976 r. Komitetu Obrony Robotników, aktywnie uczestnicząc w Komitecie Samoobrony Społecznej KOR. Został aresztowany. Po zwolnieniu zaangażował się w powstającą "Solidarność", zostając członkiem zarządu Regionu NSZZ "S" Mazowsze. Dwukrotnie był aresztowany podczas stanu wojennego. Po zwolnieniu angażował się w prace podziemnej "Solidarności".
W 1987 r. był współtwórcą Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1988 r. został członkiem Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym "Solidarności" Lechu Wałęsie. W wyborach w 1989 r. dostał się do Senatu. Został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Wałęsę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 r. Orderem Orła Białego przyznanym przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
ZB
Nasz Dziennik 2011-05-25
Autor: jc