Niepodległa Polska rozpoczęła się od Krakowa
Treść
Kraków Å›wiÄ™tuje 98 lat niepodlegÅ‚oÅ›ci miasta. Wyzwolenie z rÄ…k austriackiego zaborcy przynieÅ›li polscy żoÅ‚nierze dowodzeni przez kapitana Antoniego Stawarza. 31 października 1918 Kraków przestaÅ‚ być częściÄ… habsburskiej monarchii i staÅ‚ siÄ™ pierwszym niepodlegÅ‚ym miastem w kraju. Polska niepodlegÅ‚a zaczęła siÄ™ wÅ‚aÅ›nie od Krakowa.
Wyzwolenie miasta wyszÅ‚o z koszar w Podgórzu. Polscy żoÅ‚nierze dziaÅ‚ajÄ…cy w konspiracji niepodlegÅ‚oÅ›ciowej w wojsku austriackim, przy wsparciu żoÅ‚nierzy czeskich, ruszyli na Kraków. Można powiedzieć, że odbicie miasta nastÄ…piÅ‚o pokojowo – mówi historyk Jan Jarosz.
– Kraków byÅ‚ pierwszym niepodlegÅ‚ym miastem na terenie Polski, a to dziÄ™ki żoÅ‚nierzom polskim i ówczesnemu porucznikowi Antoniemu Stawarzowi, którzy z Podgórza ruszyli na rynek i zajÄ™li odwach. Garnizon austriacki nie widziaÅ‚ sensu walki, wiÄ™c skapitulowali – przypomina Jan Jarosz.
Polscy niepodlegÅ‚oÅ›ciowi konspiranci decydujÄ…c siÄ™ na wyzwolenie miasta ryzykowali sÄ…dem wojskowym, a nawet karÄ… Å›mierci – wspomina wnuczka kapitana Antoniego Stawarza pani Maria Huk.
– Jak dziadek umarÅ‚, to ja miaÅ‚am 9 lat, czyli tyle ile ma moja wnuczka (…). Dziadka wspominam bardzo czule. Dziadek w ostatnim okresie życia (a mieszkaliÅ›my razem – dawniej byÅ‚y mieszkania wielopokoleniowe) opowiadaÅ‚ mi bardzo dużo o I wojnie Å›wiatowej, sam byÅ‚ na froncie serbskim – wyjaÅ›nia Maria Huk.
Co roku, aby uczcić wyzwolenie miasta z rÄ…k zaborcy Krakowianie odtwarzajÄ… symbolicznÄ… zmianÄ™ warty. InscenizacjÄ™ historycznÄ… prezentujÄ… grupy rekonstrukcyjne z Polski i Austrii. Symbolicznym elementem obchodów jest również bieg sztafetowy o replikÄ™ szabli kapitana Stawarza. W zawodach uczestniczÄ… licealiÅ›ci najstarszych krakowskich liceów, które powstaÅ‚y przed odzyskaniem niepodlegÅ‚oÅ›ci.
Jak podajÄ… zapisy w kronikach i pamiÄ™tnikach, 31 października 1918 roku, po czterech latach wojny, Krakowianie tÅ‚umnie wyszli na Rynek GÅ‚ówny, aby zamanifestować swojÄ… radość z odzyskania wolnoÅ›ci.
– Tu zgromadziÅ‚y siÄ™ wielkie tÅ‚umy, widzimy to na zdjÄ™ciach, które siÄ™ zachowaÅ‚y: caÅ‚y rynek byÅ‚ zapeÅ‚niony ludźmi, peÅ‚nymi entuzjazmu i radoÅ›ci, że jest już niepodlegÅ‚a Polska.
Dalsze dziaÅ‚ania naprawy miasta po wyjÅ›ciu zaborcy kontynuowaÅ‚a Polska Komisja Likwidacyjna, której zadaniem byÅ‚o likwidowanie austriackich instytucji w Krakowie.
TV Trwam News/RIRM
ŹródÅ‚o: radiomaryja.pl, 29 października 2016
Autor: mj